Jest czeski, należący do rodziny języków zachodniosłowiańskich, jest blisko spokrewniony z językami słowackim i polskim. Wyróżnia się charakterystyczną fonetyką, gramatyką i słownictwem. Język czeski używa alfabetu łacińskiego z dodatkowymi znakami diakrytycznymi, takimi jak długości i haczyki. Język czeski rozwijał się na przestrzeni wieków, a jego najstarsze zabytki pisane pochodzą z XI wieku. W czasach średniowiecza czeski stał się językiem administracji i literatury ziem Korony Czeskiej. Jednym z ważnych momentów dla języka czeskiego było wprowadzenie w XV w. reformy językowej przez Jana Husa, który zastosował w zapisie słów system diakrytyczny, umożliwiający dokładniejsze oddanie wymowy (charakterystyczne dla czeszczyzny długości, haczyki i kółeczka nad literami).
Rozwój języka czeskiego to fascynujący proces, który można prześledzić od prasłowiańskich początków aż do współczesnego języka używanego w Czechach. Oto kilka kluczowych etapów tego rozwoju:
Początki
Język czeski, podobnie jak inne języki słowiańskie, wywodzi się z prasłowiańskiego, którym posługiwano się na terenie późniejszych państw słowiańskich około I — VI wieku naszej ery. W wyniku migracji i osadnictwa Słowian w regionie dzisiejszych Czech i Słowacji prasłowiański zaczął się różnicować na poszczególne dialekty.
Średniowiecze
Wczesne średniowiecze to okres, kiedy język czeski zaczął się kształtować jako oddzielna jednostka. Najstarsze zapisane dokumenty w języku czeskim pochodzą z XI wieku. W XIII wieku, wraz z rozwojem literatury i administracji, język czeski uzyskał status języka urzędowego na terenie Czech. W tym czasie powstały pierwsze prawne i literackie teksty w języku czeskim.
Epoka husycka
Ważnym momentem w historii języka czeskiego była działalność Jana Husa w XV wieku. Hus, chcąc umożliwić zrozumienie nauk religijnych szerszym warstwom społeczeństwa, przyczynił się do rozwoju i upowszechnienia czeskiej ortografii, wprowadzając system diakrytyczny, który umożliwiał dokładniejsze odzwierciedlenie wymowy. To przyczyniło się do unifikacji i standaryzacji języka.
Nowożytność
Po Bitwie na Białej Górze w 1620 roku nastąpiła rekatolizacja i germanizacja Czech, co osłabiło pozycję języka czeskiego na rzecz języka niemieckiego. Jednakże w XIX wieku (w okresie narodowego odrodzenia) język czeski ponownie zyskał na znaczeniu jako narzędzie budowania tożsamości narodowej. W tym czasie dokonano wielu reform językowych, modernizując słownictwo i gramatykę języka czeskiego (na uwagę zasługuje działalność Josefa Dobrovskiego czy Josefa Jungmanna).
XX i XXI wiek
W XX wieku język czeski kontynuował swoją ewolucję, adaptując się do zmian politycznych i kulturowych. Współczesny czeski jest językiem pełnym życia, reagującym na zmiany społeczne oraz globalne wpływy innych kultur i języków.
Język czeski, podobnie jak inne języki słowiańskie, charakteryzuje się bogatą fleksją. Co to oznacza? Między innymi to, że rzeczowniki i przymiotniki podlegają deklinacji, a czasowniki koniugacji. Końcówki w odmianie wszystkich części mowy są podobne do języka polskiego, ale nie są takie same — to jedna z zaskakujących różnic między naszymi językami. Nauka czeskiego przynosi jeszcze więcej niespodzianek, wśród nich dwie moje ulubione: czasowniki mają inną niż język polski rekcję (to znaczy lubią się łączyć z rzeczownikami w innym przypadku niż w języku polskim lub wymagają użycia innych niż w języku polskim przyimków), a niektóre wyrazy brzmią tak samo, jak w języku polskim, ale oznaczają coś zupełnie innego (nazywamy ich fałszywymi przyjaciółmi, bo potrafią nieoczekiwanie wprowadzić w błąd).
Standard językowy a obecná čeština
Czym się różnią? Standard językowy obowiązuje w wypowiedziach oficjalnych i w języku pisanym, jest określeniem na język literatury, pism urzędowych, komunikacji formalnej. A obecná čeština? Usłyszysz ją na ulicy, w wypowiedziach nieformalnych, w codziennej konwersacji. Obie warstwy to dwie twarze tego samego języka, do nauki którego gorąco namawiam.
Świetne!!